(Baonghean) - Hiện Nghĩa Đàn có gần 130 hồ, đập lớn, nhỏ. Trong số này chỉ có 9 hồ, đập do Công ty TNHH MTV Thủy lợi Phủ Quỳ quản lý được đầu tư khá bài bản, chất lượng tốt, số còn lại trực thuộc huyện và các xã quản lý xây dựng cách đây hơn 40 năm, thi công thủ công nên đã xuống cấp nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng giữ nước, cũng như mất an toàn trong mùa mưa bão...
 |
| Thi công lát đá mái đập chính hồ Khe Yêu. |
Có mặt tại khu vực Hồ Điểm Mới xã Nghĩa Đức mới thấy hết được tình trạng xuống cấp nghiêm trọng của công trình này. Toàn bộ đập chính có chiều dài hơn 500m đã bị xói lở. Thời điểm nước to, sóng nước dồn dập vào thân đập, có đoạn xói lở, mặt đập chỉ có rộng không quá 2,5m, nguy cơ vỡ bất cứ lúc nào. Theo thiết kế kỹ thuật, hồ Điểm Mới có mặt nước rộng đến 5 ha, dung tích gần 1 triệu m3, ngoài nhiệm vụ tưới cho 30 ha lúa vùng Đồng Cầu, thì bờ thân đập cũng là con đường độc đạo nối liền các xóm 7, xóm 8, xóm 10, xóm 11 vào trung tâm xã. Điểm Mới là 1 trong 7 hồ trên địa bàn xã Nghĩa Đức đã xuống cấp nghiêm trọng. Nguyên nhân là do đập đắp lâu ngày, lại đắp theo phương pháp thủ công, nền đất sạn, kết dính kém, từ ngày đưa vào sử dụng đến nay, chưa được nâng cấp cải tạo bài bản nên vào mùa mưa thường xuyên xẩy ra vỡ đập, nguy cơ mất an toàn nghiêm trọng. Trong điều kiện khó khăn về kinh phí, giải pháp để đảm bảo an toàn là lở chỗ nào, gia cố chỗ ấy, tuy nhiên, với cách làm vá víu này, chỉ một trận mưa lớn hoặc trận gió kèm theo mưa thì “đâu lại vào đó”. Chủ tịch UBND xã Bạch Hưng Nam cho biết: “Vào mùa mưa bão, xã phân công lực lượng thường trực 34 người, huy động gần 200 người sẵn sàng ứng cứu khi có sự cố và phong tỏa không cho người dân đi qua. Tuy nhiên, vẫn tiềm ẩn nguy cơ tràn, vỡ đập bất kỳ lúc nào nếu không có giải pháp đầu tư nâng cấp theo đúng quy trình kỹ thuật.”
Đó cũng là thực trạng chung của hơn 100 hồ, đập khác trên địa bàn huyện Nghĩa Đàn. Chưa có nguồn kinh phí để đầu tư nâng cấp bài bản, đúng yêu cầu kỹ thuật, giải pháp của huyện Nghĩa Đàn và các xã là căn cứ vào tình hình diễn biến thời tiết để chuẩn bị lực lượng, phương tiện, vật tư ứng phó khi cần thiết.
Đối với một số công trình đang thi công như hồ Đồng Bến (Nghĩa Yên), tràn Đồng Sằng (Nghĩa Hội), hồ Cây Đa (Nghĩa Trung), hồ Rộc U (Nghĩa Thắng)... Ban chỉ huy PCLB huyện kiên quyết chỉ đạo, đôn đốc các nhà thầu khắc phục khó khăn, tập trung nguồn lực, phương tiện, máy móc, đẩy nhanh tiến độ thi công, hoàn thành hoặc đảm bảo an toàn trong mùa mưa bão. Tại dự án Nâng cấp hồ khe Yêu, thuộc địa bàn xã Nghĩa Lâm, Công ty CP Đầu tư phát triển An Việt cũng đang hoàn thiện công đoạn cuối cùng sau khi đã lót vải địa kỹ thuật, hoàn thiện hệ thống khung dầm bê tông toàn bộ mặt đập, khẩn trương tiến hành lát đá mặt đập. Theo thiết kế kỹ thuật, hồ khe Yêu có dung tích chứa trên 1,5 triệu m3, lưu vực 5,8 ha tưới cho 140 ha đất lúa, màu của 5 xóm thuộc xã Nghĩa Lâm, cũng như vùng cây ăn quả, cây công nghiệp và cung cấp nước cho dự án chăn nuôi bò sữa của Công ty CP sữa TH. Để khắc phục tình trạng xuống cấp, gây mất an toàn trong mùa mưa bão, cũng như năng lực chứa nước của hồ, từ tháng 10/2013, hồ Khe Yêu được nâng cấp, cải tạo mới với giá trị xây lắp 13,5 tỷ đồng gồm 4 hạng mục do Công ty CP Đầu tư phát triển An Việt xây dựng. Đến thời điểm này, Công ty An Việt đã thực hiện đạt trên 80% khối lượng và quyết tâm hoàn thành tất cả các hạng mục trước mùa mưa bão. Ông Hoàng Ngọc Lân - Phó Giám đốc Công ty CP Đầu tư phát triển An Việt cho biết: “Để khắc phục khó khăn do thiếu nguồn đá hộc ghép mái đập, công ty đã triển khai nhiều phương án để có đủ nguồn đá. Hiện nay, hồ đã bắt đầu tích nước và chúng tôi tập trung nhân lực thi công liên tục, thi công trong mọi điều kiện thời tiết, phấn đấu hoàn thành toàn bộ công trình trước mùa mưa bão năm nay”.
Cũng để đảm bảo an toàn trong mùa mưa bão, ngoài những phương án, giải pháp kỹ thuật đối với hệ thống hồ, đập, tại một số tuyến giao thông trọng yếu như các điểm cầu tràn trên tỉnh lộ 531, Ban Chỉ huy PCLB huyện chỉ đạo các xã lập các điểm chốt chặn hai đầu và triển khai lực lượng, phương án không cho người, phương tiện lưu thông khi trời mưa, như: tràn đội 1, xã Nghĩa Hồng; tràn Đồng Sằng, xã Nghĩa Hội; cầu tràn xã Nghĩa Hưng; bến đò Hạ Khánh; bến đò Hương xã Nghĩa Khánh... Tại “điểm đen” tràn Khe Ang - nơi mùa mưa lũ năm ngoái đã gây ra vụ trôi xe làm 5 người thiệt mạng, trong lúc cầu Khe Ang chưa thông xe kỹ thuật, UBND xã Nghĩa Hồng triển khai các biện pháp bảo vệ an toàn cho người, phương tiện lưu thông khi mùa mưa bắt đầu. Đồng chí Nguyễn Đình Thái- Chủ tịch UBND xã Nghĩa Hồng cho biết: Tại địa bàn có 2 điểm trên Tỉnh lộ 531 rất nguy hiểm cho người và phương tiện, đó là tràn Khe Ang và tràn Khe Ang 2... Cách đây hơn 1 tháng, xã cũng đã bố trí lực lượng phân công trực canh cẩn thận, kiên quyết không cho bất kỳ phương tiện, người đi qua khi có mưa lớn.
Đồng chí Lê Hồng Sơn - Phó Chủ tịch UBND huyện, Trưởng Ban PCLB - TKCN huyện Nghĩa Đàn kiến nghị: Đối với hồ Điểm Mới, hiện đã xuống cấp nên cần có kinh phí để gia cố kịp thời, còn một số hồ đập khác, huyện và các xã đã có phương án để đảm bảo an toàn. Ngoài hệ thống hồ, đập thì Nghĩa Đàn cũng đã rà soát tất cả điểm có nguy cơ mất an toàn nhằm lên phương án phòng, chống để tăng tính chủ động, lường được các phương án, sự cố có thể xẩy ra.
Như vậy, để đảm bảo an toàn, hạn chế tối đa thiệt hại về người tài sản trong mùa mưa bão năm nay, Nghĩa Đàn đã triển khai đồng bộ các giải pháp, trong đó, ưu tiên chủ động phòng, chống bằng các phương án giả định, rà soát thực tế các hồ đập để có giải pháp khắc phục kịp thời. Tuy nhiên, mưa, lũ, bão tố luôn ẩn họa khôn lường, nên ngoài sự chủ động của huyện, của các xã, thị trấn thì cần tăng cường tuyên truyền để nâng cao khả năng tự phòng, chống cho mỗi người dân.
Video clip Nghĩa Đàn chủ động phòng chống lụt bão:
.
Nghĩa Minh
