Đội quân 'chân đất, đầu trần' dùng súng bộ binh bắn rơi máy bay Mỹ

(Baonghean.vn) - Trong cuộc “Chiến tranh phá hoại”, dân quân xứ Nghệ đã hạ gục uy thế không lực Hoa Kỳ bằng những phát súng bộ binh, gây chấn động dư luận thế giới, mở đầu một phong trào trên toàn miền Bắc.

Về nơi làm chấn động dư luận thế giới

Trong sách “Lịch sử xã Diễn Hùng” – xã ven biển huyện Diễn Châu có đoạn: “Ngày 15/3/1965, bằng 4 khẩu súng trường K44, tiểu đội trực chiến số 3 do anh Tô Đức Hùng- quê gốc Quảng Nam tập kết, sinh sống ở Diễn Hùng làm Tiểu đội trưởng đã bắn rơi một máy bay phản lực Mỹ”. Ngoài Tô Đức Hùng, Tiểu đội trực chiến số 3 còn có các ông, bà: Phạm Công Nho, Nguyễn Hữu Ước, Ngô Văn Thành, Bùi Thị Ích và Trần Thị Triều.

Tôi ngỏ ý nhờ anh Trần Thông – Phó Chủ tịch UBND xã giúp đỡ trong việc tìm gặp các nhân chứng và nhận đươc câu trả lời: “Các cụ trong tiểu đội trực chiến số 3 đều đã qua đời, cụ Tô Đức Hùng mất cách đây khoảng 3 năm. Nhưng rất may, anh Thông là người khá thông hiểu lịch sử xã nhà và cung cấp được những thôn tin cần thiết.

Diễn Hùng phía trước là biển, lại có kênh Nhà Lê- tuyến đường thủy quan trọng chạy dọc theo địa bàn được dùng để vận chuyển lương thực và khí tài chi viện cho chiến trường miền Nam. Vì lẽ đó, phải hứng chịu pháo hạm từ ngoài khơi Thái Bình Dương dội vào và các loại bom đạn từ máy bay địch dội xuống.

Dân quân xã Diễn Hùng (Diễn Châu) trực chiến phòng không (Ảnh tư liệu)
Dân quân xã Diễn Hùng (Diễn Châu) trực chiến phòng không. Ảnh tư liệu

Để bảo vệ làng mạc, kho tàng và tuyến đường giao thông huyết mạch, Diễn Hùng được bố trí trận địa 85 ly bảo vệ bờ biển, đại đội pháo 14,5 ly trực chiến bảo vệ kênh Nhà Lê và 4 đội dân quân trực chiến. Ước tính, trong những năm chiến tranh, Không quân và Hải quân Mỹ đã đánh vào Diễn Hùng khoảng 1.000 trận, dội xuống mảnh đất này khoảng 22.000 tấn bom đạn, bình quân mỗi người dân phải hứng chịu 4 tấn. 

Trong cảnh hoang tàn và đau thương do bom đạn kẻ thù gây nên, người dân Diễn Hùng vừa sản xuất, vừa chiến đấu, hợp lực cùng bộ đội phòng không đương đầu với kẻ địch. Các tiểu đội dân quân được phân chia địa bàn trực chiến, luôn ở trong tư thế sẵn sàng. Và, chính những người nông dân của Diễn Hùng đã làm nên kỳ tích vào ngày 15/3/1965, một máy bay phản lực của Mỹ bị loại khỏi cuộc chiến bởi những loạt đạn súng trường.

Làng quê Diễn Hùng (Diễn Châu) hôm nay (Ảnh: Công Kiên)
Làng quê Diễn Hùng (Diễn Châu) hôm nay. Ảnh: Công Kiên

Sự kiện này đã góp phần đập tan uy thế của không lực Hoa Kỳ, khẳng định rằng máy bay Mỹ dù tối tân đến mấy cũng có thể bắn hạ, và nếu biết cách có thể hạ nó bằng súng bộ binh. Điều ấy đã làm chấn động dư luận thế giới, đem đến niềm vui và sự tin tưởng cho bè bạn khắp năm châu, đồng thời mở ra phong trào bắn hạ máy bay địch bằng súng bộ binh của lực lượng dân quân, du kích trên toàn miền Bắc.

Noi gương và học tập dân quân xã Diễn Hùng, hàng loạt địa phương khác như Diễn Kỷ (Diễn Châu), Quỳnh Nghĩa (Quỳnh Lưu) và Nghi Tân, Nghi Hải, Nghi Phương, Nghi Liên (Nghi Lộc) dân quân đã hạ máy bay Mỹ bằng súng bộ binh... Và sau chiến công ấy, lực lượng dân quân xã Diễn Hùng được nhà nước tặng Huân chương Chiến công (hạng Nhất).

Gặp người lấy thân mình làm giá súng

Từ Diễn Hải, chúng tôi về Diễn Kỷ, gặp ông Ngô Sỹ Ái – một trong hai đồng chí dân quân tham gia bắn hạ máy bay trinh sát của Mỹ ở cầu Bùng hơn 52 năm về trước. Xấp xỉ độ tuổi 80, ông Ái vẫn còn minh mẫn, về sự kiện diễn ra ngày 03/4/1965 vẫn còn nhớ rõ từng chi tiết. Chiến sỹ dân quân năm xưa kể lại: “Trong những năm chiến tranh chống Mỹ, xã Diễn Kỷ có 2 trọng điểm ác liệt là cầu Bùng và ga Sy.

Do vậy, trên địa bàn thường xuyên có các đơn vị bộ đội phòng không được trang bị pháo cao xạ làm nhiệm vụ bảo vệ các mục tiêu, đảm bảo giao thông thông suốt. Xã cũng tổ chức hai đội trực chiến cơ động, mỗi đội khoảng 20 người, được trang bị 1 khẩu 12,7 ly; 1 khẩu đại liên và còn lại là súng trường do các đồng chí Ngô Gườm, Nguyễn Thái và Nguyễn Huy chỉ huy”.

Ông Ngô Sỹ Ái, xã Diễn Kỷ (Diễn Châu) kể lại tình huống bắn rơi máy bay Mỹ bằng súng bộ binh. Ảnh: Công Kiên
Ông Ngô Sỹ Ái, xã Diễn Kỷ (Diễn Châu) kể lại tình huống bắn rơi máy bay Mỹ bằng súng bộ binh. Ảnh: Công Kiên

Các đơn vị trực chiến thường xuyên bám trận địa để bắn máy bay tầm thấp, bất cứ tình huống nào cũng phải giữ vững trận địa, bình tĩnh chiến đấu, cùng bộ đội giăng “lưới lửa” bảo vệ mục tiêu. Trong suốt cuộc chiến, dân quân xã Diễn Kỷ đã tham gia hơn 800 trận chiến đấu, phối hợp bắn rơi 3 máy bay chiến đấu và độc lập tác chiến bắn rơi một máy bay trinh sát của Mỹ.

Về trận đánh ngày 03/4/1965, ông Ngô Sỹ Ái nhớ lại: “Hôm ấy, tôi và đồng chí Ngô Gườm (nay đã mất) được giao nhiệm vụ vào Huyện đội nhận thêm 1 khẩu trung liên. Được huấn luyện xong các thao tác sử dụng, chúng tôi hăm hở mang súng về. Đến giữa cầu Bùng, bỗng có 2 chiếc máy bay địch từ hướng ngoài biển đi vào với tầm bay rất thấp, liên tục chao lên rồi lượn xuống.

Đứng ở vị trí giữa cầu, không thể tiến, cũng không thể lùi tìm chỗ ẩn nấp, không còn thời gian suy nghĩ, tôi liền quỳ xuống mặt cầu, bảo đồng chí Gườm kê súng lên người để bắn máy bay. Liên tục, tôi thấy toàn thân rung chuyển bởi súng giật, một loạt tiếng nổ vang lên chát chúa. Ngước lên bầu trời, thấy một chiếc chao đảo bay lên hướng tây, kéo theo phía sau một vệt khói đen đặc”.

Cuộc sống bên sông Bùng (Diễn Châu) hôm nay. (Ảnh tư liệu Sỹ Minh)
Cuộc sống bên sông Bùng (Diễn Châu) hôm nay. (Ảnh tư liệu Sỹ Minh)

Với loạt đạn 6 viên, hai đồng chí dân quân xã Diễn Kỷ đã bắn trúng chiếc máy bay trinh sát của địch, nó “lết” thêm được mấy chục km và rơi ở vùng giáp ranh giữa huyện Anh Sơn và Đô Lương. Chiến công này đã cổ vũ mạnh mẽ tinh thần chiến đấu của lực lượng vũ trang tỉnh nhà. Với chiến công xuất sắc này, lực lượng dân quân xã Diễn Kỷ được Quân khu 4 khen ngợi.

Đồng chí Ngô Gườm được nhà nước tặng Huân chương chiến công (hạng Ba), đồng chí Ngô Sỹ Ái được Bộ Quốc phòng tặng Bằng khen. Và điều quan trọng nhất là thêm một lần nữa khẳng định máy bay địch dù có tối tân, hiện đại đến mấy cũng có thể bắn hạ bằng súng bộ binh. Thể hiện tinh thần chiến đấu gan dạ, dũng cảm và mưu trí của lực lượng dân quân, những nông dân “chân đất, đầu trần”.

Công Kiên

tin mới

Lưu giữ điệu ru của người Thái cổ

Lưu giữ điệu ru của người Thái cổ

(Baonghean.vn) - Để lưu giữ những làn điệu ru con của dân tộc Thái, các thành viên CLB Bảo tồn bản sắc văn hóa Thái tại bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu) đã thay nhau tìm hiểu, ghi chép lại các điệu hát ru, đồng thời tổ chức các lớp học để truyền dạy cho con cháu.

Điểm tựa của những người phụ nữ vùng biển

Điểm tựa của những người phụ nữ vùng biển

(Baonghean.vn) - Thấu hiểu nỗi đau của những người vợ mất chồng, của con mất cha nơi biển lớn, Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp tại vùng biển Quỳnh Lưu đã tích cực đồng hành với những người phụ nữ yếu thế, tổ chức nhiều hoạt động hỗ trợ, sẻ chia với những hoàn cảnh khó khăn.

Làng khoa bảng ở Nghệ An làm du lịch

Làng khoa bảng ở Nghệ An làm du lịch

(Baonghean.vn) - Hiếm có một vùng quê nào lại có nhiều người đỗ đạt thành danh và có nhiều di tích được xếp hạng như xã Quỳnh Đôi (Quỳnh Lưu). Nắm bắt lợi thế đó, gần đây địa phương này đã tiên phong phát triển du lịch, với những tour du lịch mang nhiều ý nghĩa.

Cùng Mường Chiêng Ngam vui hội Hang Bua

Cùng Mường Chiêng Ngam vui hội Hang Bua

(Baonghean.vn) - Lễ hội Hang Bua ở huyện Quỳ Châu là một sinh hoạt văn hóa tâm linh của cộng đồng người Thái phía Tây Bắc Nghệ An. Sinh hoạt văn hóa này cũng là không gian lưu giữ những nét truyền thống của cư dân bản địa vừa góp phần phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của người dân địa phương

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

(Baonghean.vn) - Lễ hội Đền Cờn năm 2024 có nhiều hoạt động, trò chơi dân gian, nhưng đặc sắc nhất là tục chạy ói với màn rước kiệu, tung kiệu bay trên biển. Tục chạy ói thường được tổ chức vào sáng ngày 21 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, là nghi lễ quan trọng với ngư dân vùng biển.

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

(Baonghean.vn) - Nằm ở ngã ba sông, nơi hợp lưu của dòng Nậm Nơn và Nậm Mộ để hình thành nên dòng sông Cả kỳ vĩ bồi đắp cho vùng hạ du, đền Vạn - Cửa Rào được xem là ngôi đền linh thiêng nhất miền Tây xứ Nghệ. Sáng 1/3 (20 tháng Giêng), người dân muôn phương đã nô nức dự Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào.

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

(Baonghean.vn) - Hang Bua là thắng cảnh tự nhiên nằm trong dãy núi đá vôi “Phà Én” thuộc xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, cách thành phố Vinh 170km về phía Tây Bắc. Lễ hội Hang Bua là một trong những lễ hội lớn nhất của đồng bào các dân tộc của huyện nói riêng và vùng Tây Bắc Nghệ An nói chung.

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

(Baonghean.vn) - Gìn giữ và nuôi dưỡng tình yêu văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ là việc được các cấp ngành cùng đồng bào vùng Tây Bắc Nghệ An chú trọng. Ở làng Mo Mới, xã Nghĩa Xuân (Quỳ Hợp), bà con dân tộc Thổ tích cực sưu tầm, trao truyền những làn điệu dân ca, dân vũ cho thế hệ trẻ.

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

(Baonghean.vn) - Là thế hệ thứ 3 trong gia đình người Mông gắn bó với nghề rèn truyền thống, ông Và Tông Dê (Tương Dương) ngày ngày thổi lửa làm ra không biết bao nhiêu dụng cụ lao động cho bà con. Lò rèn không chỉ nuôi sống gia đình ông mà còn là nơi lưu giữ nghề truyền thống của đồng bào Mông.

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

(Baonghean.vn) - Mỗi dịp Tết đến, Xuân về, lên các bản làng vùng cao, đặc biệt là đến các bản có đồng bào Mông sinh sống, nhiều khách du lịch rất ấn tượng bởi sắc màu trên những bộ trang phục của người phụ nữ, dường như thấy được sắc Xuân trong đó...

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu), người dân nơi đây vẫn lưu giữ một bộ trang phục của người Thái cổ. Với những họa tiết, hoa văn được thêu một cách tỉ mỉ, kỳ công, bộ trang phục sau hơn 100 năm vẫn giữ được vẹn nguyên giá trị vốn có.

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

(Baonghean.vn) - Qua một thời gian dài khai thác tận diệt, nguồn cá mát dần cạn kiệt. Trước thực trạng đó, năm 2023, chính quyền xã Diên Lãm (Quỳ Châu) đã ban hành đề án “Bảo tồn và phát triển nguồn lợi cá mát Nặm Cướm”…

Ngõ phố thắm tình dân

Ngõ phố thắm tình dân

(Baonghean.vn) - Các ngõ phố được trang hoàng sạch, đẹp để đón Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024. Rất nhiều công trình, phần việc in dấu tình đoàn kết của các hộ dân. Điều đó càng tô thắm thêm tình dân trên mỗi ngõ phố ở thành Vinh. 

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

(Baonghean.vn) - Mắc chứng teo cơ tủy sống từ nhỏ, chị Nguyễn Thị Vân (SN 1986), quê Nghi Lộc, được biết đến là một nhân vật có tầm ảnh hưởng tới xã hội, nhất là trong cộng đồng người khuyết tật. Trò chuyện với phóng viên Báo Nghệ An, chị tự hào nhận mình có những “cá tính” đặc trưng rất Nghệ.

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

(Baonghean.vn) - "Tớ dày" là cách gọi của đồng bào Mông về loài hoa anh đào. Những ngày này các bản làng ở xã Mường Típ, huyện rẻo cao Kỳ Sơn rực sắc "tớ dày". Bất cứ ai cũng trở nên bồi hồi xao xuyến trước loài hoa tuyệt đẹp này.

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

(Baonghean.vn) - Gắn bó với nghề đan lưới lồng bè, những người làm nghề ở Trung Sơn (xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc) luôn trăn trở nâng cao tay nghề. Mỗi đường đan, nút thắt là cả sự tỉ mẩn gửi vào đó sự bền chắc của sản phẩm, giúp người nuôi trồng thuỷ sản thêm bội thu…