Người Khơ Mú thay tên, đổi họ như thế nào?

(Baonghean.vn) - Nếu người Mông khi lấy vợ đàn ông được bên ngoại đặt tên mới thì người Khơ mú Nghệ An con gái khi lấy chồng được đổi cả họ và khi có con, cháu còn được gọi theo một tên khác.

Chúng tôi đặt chân đến bản Cha Ca 1 (xã Bảo Thắng - Kỳ Sơn) vào một ngày đầy nắng. Trong ngôi nhà sàn của người Khơ mú, ông Moong Phò Hoan bảo rằng, gọi ông là Moong Văn Thanh cũng được bởi đó là tên khai sinh của ông.

Không hiểu sao vị Bí thư Đảng ủy xã Bảo Thắng lại có đến 2 cái tên như vậy. Ông cười cho hay, con đầu của ông tên là Hoan nên bây giờ ông và vợ cũng đổi sang theo tên con. Không chỉ có ông mà bố mẹ ông cũng được đặt theo tên cháu đầu.

Những người Khơ Mú khi lấy chồng, có con, cháu đều được gọi bằng tên của con, cháu đầu lòng. Ảnh: Đào Thọ
Những người Khơ Mú khi lấy chồng, có con, cháu đều được gọi bằng tên của con, cháu đầu lòng. Ảnh: Đào Thọ

Theo ông Phò Hoan, trong cách gọi tên của người Khơ Mú ở xã Bảo Thắng, lúc đứa trẻ mới sinh, nếu là con trai có tên lót là “Văn”, nữ  là “Thị” như các dân tộc khác. Tuy nhiên, lúc họ thành vợ, thành chồng và có con đầu lòng tất cả đều được đổi lại, người bố có tên lót là “Phò”, người mẹ gọi bằng “Mẹ”. Ví dụ: Cụt Mẹ Lan, Cụt Phò Dương... Không chỉ có thế, ông, bà cũng được gọi theo tên cháu là Moong Tạ Hoan (ông) và Moong Bà Hoan (bà).

Phụ nữ Khơ Mú về nhà chồng được đổi thành họ của chồng. Ảnh: Đào Thọ
Phụ nữ Khơ Mú về nhà chồng được đổi thành họ của chồng. Ảnh: Đào Thọ

Cũng phải nói rằng, hiện nay vẫn còn tồn tại hiện tượng con gái Khơ mú khi được gả về nhà chồng được đổi sang họ của chồng. Anh Cụt Phò Anh ở bản Hín Pèn (xã Bảo Nam - Kỳ Sơn) cho chúng tôi hay, vợ anh trước khi lấy chồng có họ Ven nhưng từ khi cưới nhau về được đổi sang họ Cụt. Tuy giấy khai sinh, chứng minh nhân dân vẫn giữ nguyên tên họ cũ nhưng trong quy ước của cộng đồng làng bản thì dĩ nhiên người con gái ấy đã mất đi họ của mình.

Phụ nữ Khơ Mú địu con xuống chợ. Ảnh: Đào Thọ
Người mẹ trẻ Khơ mú địu con xuống chợ. Ảnh: Đào Thọ

Già làng Ven Xiêng Men ở bản Lưu Thắng (xã Chiêu Lưu - Kỳ Sơn) cho biết, tục lệ này có từ thời xa xưa. Ngày ấy, người dân sống trên núi rừng rậm rạp nên không có bất kỳ một loại giấy tờ tùy thân nào. Việc thay tên đổi họ vì thế cũng chẳng ảnh hưởng gì, hơn thế đó còn là một cách để người khác biết rằng ai đã có vợ, có chồng, ai đã có con, có cháu. Đây là một quy tắc bất thành văn trong cộng đồng làng bản Khơ mú.

Tuy nhiên, cũng theo già làng Xiêng Men, ngày nay việc "sang tên đổi họ" cũng mang lại không ít rắc rối vì giữa giấy tờ tùy thân và tên gọi không trùng khớp nhau. Nhiều trường hợp đi làm sổ sách nghe gọi đến tên mình mà vẫn không biết. Chính vì điểm này, hiện nay ở nhiều bản làng Khơ Mú tục đổi tên này đã được xóa bỏ.

Đào Thọ

tin mới

Độc đáo chợ phiên Nga My

Độc đáo chợ phiên Nga My

(Baonghean.vn) -Chợ phiên Nga My  (Tương Dương) là một điểm đến hấp dẫn đối với đông đảo du khách trong và ngoài vùng. Bởi đây không chỉ là nơi mua bán, trao đổi hàng hóa mà còn là nơi gặp gỡ, giao lưu văn hóa của đồng bào.

Những 'cây cao bóng cả' giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống ở miền Tây Nghệ An

Những 'cây cao bóng cả' giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) - Được ví như những người “truyền lửa” thắp sáng những giá trị bản sắc văn hoá các dân tộc thiểu số, hiện những người cao tuổi ở miền Tây xứ Nghệ vẫn ngày đêm trao truyền những giá trị văn hoá của dân tộc mình với mong ước bảo tồn, gìn giữ cho muôn đời sau.

Ông Lang Vi Tịnh kể chuyện xưa của dòng họ cho cháu gái của mình. Ảnh Thành Chung

Chuyện về một dòng họ nổi tiếng ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) - Ở  miền núi tỉnh Nghệ An, dòng họ Lang Vi được xem là "danh gia vọng tộc" với 3 đời liền có thành viên giữ chức Tri phủ phủ Tương Dương. Sau Cách mạng Tháng Tám đến nay, dòng họ Lang Vi cũng đã và đang có nhiều đóng góp trong công cuộc xây dựng quê hương, đất nước.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương thăm cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ và hộ nghèo ở Quế Phong

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương thăm cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ và hộ nghèo ở Quế Phong

(Baonghean.vn) - Chiều 30/7, trong chương trình công tác tại Nghệ An, Thượng tướng Trần Quang Phương - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội đã đến thăm, động viên cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ, huyện Quế Phong và hộ nghèo tại xã Thông Thụ, huyện Quế Phong.

Điểm tái định cư

Người dân vùng lũ Kỳ Sơn thấp thỏm chờ tái định cư

(Baonghean.vn) - Cơn lũ quét lịch sử vào tháng 10/2022 đã khiến hàng trăm hộ dân Kỳ Sơn bị mất nhà cửa. Sau gần 1 năm chờ đợi, người dân vùng lũ vẫn chưa có nơi ở mới, nhiều hộ buộc phải dựng nhà tạm để sống trong khi mùa mưa lũ lại sắp cận kề.

Lê rừng

Xã vùng cao Kỳ Sơn vào mùa thu hoạch lê rừng

(Baonghean.vn) - Những ngày này, nhiều hộ dân ở xã Tây Sơn (huyện Kỳ Sơn) đang vào mùa thu hái mắc coọc (lê rừng). Đây là một loại cây ăn quả đặc trưng của đồng bào người Mông nên rất được người mua ưa chuộng.

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

(Baonghean.vn) - Sáng 14/7, đồng chí Hoàng Nghĩa Hiếu - Phó Bí thư Tỉnh ủy tới dự Lễ khánh thành cầu dân sinh bản Phà Mựt và khởi công cầu dân sinh bản Nhôn Mai, xã Nhôn Mai, huyện Tương Dương. Đây là các công trình do lực lượng Bộ đội Biên phòng Nghệ An kêu gọi, xây dựng hỗ trợ người dân vùng biên.

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

(Baonghean.vn) - Giữa những ngày nắng gắt, 35 hộ đồng bào Đan Lai ở bản Bá Hạ, xã Thạch Ngàn, huyện Con Cuông bất ngờ đón niềm vui khi được nhận quà tặng từ đoàn công tác chính quyền các cấp và tấm lòng hảo tâm của Nhóm thiện nguyện Niềm tin.

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

(Baonghean.vn) - Gừng là một trong những loại cây trồng chủ lực ở Na Ngoi (Kỳ Sơn). Trong mùa thu hoạch gừng, lao động trên địa bàn chủ yếu đi làm ăn xa, nhiều hộ đồng bào Mông đã thuê người Thái, Khơ Mú ở các địa bàn lân cận để "bế" (thồ - PV) gừng từ nương rẫy, vận chuyển về bãi tập kết.

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) -  Được đưa vào khai thác từ năm 2022, điểm du lịch Hội Nguyên ở xã Yên Thắng, huyện Tương Dương có sức hút đối với nhiều người. Về đây, du khách được hòa mình vào sông nước, núi rừng và có được những giờ phút thư giãn, trải nghiệm thú vị.
Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

(Baonghean.vn) -  Là tộc người đã định cư ở Việt Nam hơn 400 năm, với số dân gần 1,4 triệu người, đông thứ 8 trong các dân tộc ở Việt Nam, nhưng tộc danh của người Mông vẫn chưa được công chúng hiểu và đọc , viết cho đúng. Ở Việt Nam, người Mông thường được gọi là “Hơ-Mông” hoặc “Mèo” ; còn trên các văn bản viết, người ta có khi viết “H’mông”, HMông, có khi lại viết Mông, Mèo. Như vậy, đâu mới là cái tên đúng nhất về dân tộc này và vì sao lại có những cách gọi , đọc, viết khác nhau như vậy? Bài viết dưới đây của một người Mông giải thích rõ về điều này.
Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

(Baonghean.vn) - Thời điểm này đang vào mùa nước đổ ở Puxailaileng. Bà con bước vào vụ sản xuất mới trên những thửa ruộng bậc thang. Cuộc sống, sinh hoạt và cảnh sắc dưới “nóc nhà” miền Tây xứ Nghệ hiện lên như tranh vẽ, làm xao xuyến bất cứ ai khi ghé thăm.
ff

'Trốn nắng' ở vùng sinh thái Con Cuông

(Baonghean.vn) - Dòng sông Giăng xanh mát, thác nước Khe Kèm như mát xa vào thân người tắm ở giữa vùng rừng Con Cuông (Nghệ An) là những điểm đến lý thú để du khách "trốn nắng" hiệu quả trong mùa Hè. Đến đây du khách còn được thưởng thức nhiều món ăn đặc sắc do đồng bào chế biến và hòa mình vào tiếng khèn, khắc luống cùng điệu múa sạp sôi động.
Động lực mới phát triển miền Tây

Động lực mới phát triển miền Tây Nghệ An

(Baonghean) - Động lực mới với chính quyền và người dân nơi miền Tây Nghệ An khi Quốc hội phê duyệt Nghị quyết về “Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030” và Chính phủ cũng đã ban hành nghị quyết triển khai thực hiện.
Món rêu đá ngày Tết

Hấp dẫn, thơm ngon món mọc rêu đáy sông gói lá chuối ngày Tết

(Baonghean) - Từ nhiều đời nay, rêu đá ở dưới đáy các sông, suối trên thượng nguồn sông Lam được người dân miền núi xứ Nghệ xem như một loại thực phẩm phục vụ đời sống hằng ngày. Đặc biệt đối với đồng bào người Thái, rêu đá còn được dùng để chế biến ra nhiều món ăn truyền thống, ngon và đặc sắc trong dịp lễ, Tết.
Người có uy tín vùng đồng bào DTTS.

Tuyên dương 200 người có uy tín tiêu biểu vùng đồng bào DTTS ở Nghệ An

(Baonghean.vn) - Những người có uy tín trong đồng bào các dân tộc thiểu số đã phát huy vai trò tích cực, có nhiều đóng góp cho công cuộc xây dựng hệ thống chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng của tỉnh nói chung và các huyện miền núi nói riêng. Họ chính là cầu nối giữa Đảng, chính quyền với đồng bào các DTTS, nhân dân vùng miền núi.