Bí quyết làm mắm cáy ngon "nhức lưỡi' của người làng biển Nghệ An

(Baonghean.vn) - Người dân phường Quỳnh Dị (T.X Hoàng Mai, Nghệ An) có nghề truyền thống làm ruốc cáy thơm ngon nức tiếng cả xứ Nghệ, với bí quyết đặc biệt, riêng có.
Người dân ven biển ở đây có nghề săn bắt cáy lâu năm để chế biến món mắm cáy. Ảnh: Việt Hùng
Người dân ven biển ở đây có nghề săn bắt cáy lâu năm để chế biến món mắm cáy. Ảnh: Việt Hùng
Cáy là một loài thuộc họ hàng nhà cua, chúng sinh sống ở bờ mương, ruộng đồng và nhiều nhất là ở sông ngập mặn thuộc các xã ven biển. Mùa cáy sinh trưởng nhiều từ khoảng tháng 6 - 9 dương lịch; đây là dịp người dân tập trung săn bắt. Ảnh: Việt Hùng.
Cáy là một loài thuộc họ hàng nhà cua, sinh sống tập trung ở sông ngập mặn thuộc các xã ven biển. Mùa cáy sinh trưởng nhiều từ khoảng tháng 6 - 9 dương lịch. Ảnh: Việt Hùng
Để săn cáy, cách truyền thống là dùng cần để câu. Chiếc cần được làm từ cây tre dài khoảng 3 mét, phía đầu ngọn được thắt 1 sợi dây móc dạng vòng rút. Khi phát hiện con mồi, người dân câu vào càng rồi vút lên. Với thao tác trên, bình quân người dân câu được từ 5 – 10 kg cáy/buổi. Ảnh: Việt Hùng.
Khi thủy triều ở các con sông ngập mặn xuống là lúc người dân tập trung đi bắt cáy, bằng cách dùng cần để câu. Bình quân mỗi người câu được từ 5 - 10 kg cáy/buổi. Ảnh: Việt Hùng
 
Sau khi câu cáy về, người dân dùng nước rửa sạch rồi để ráo; sau đó tiến hành tách mai; gỡ gạch ra bát trước khi chế biến ruốc. Ảnh: Việt Hùng.
Cáy được đưa về rửa sạch, để ráo, sau đó tách mai, gỡ gạch ra bát trước khi chế biến ruốc. Ảnh: Việt Hùng.
 
Những chiếc càng của con cáy được tách riêng để cắt bớt phần gọng cứng; đây là phần có tỷ lệ thịt và chất dinh dưỡng cao khi chế biến món ăn. Ảnh: Việt Hùng.
Những chiếc càng cáy được tách riêng, cắt bớt phần gọng cứng để dễ xay nhuyễn. Ảnh: Việt Hùng.
 
Chị Nguyễn Thị Minh, hộ làm mắm cáy ở Quỳnh Dị cho biết: “Cáy bắt được chế biến thành mắm với công thức rất đơn giản, nhưng ngon hay không còn tùy thuộc vào bí quyết riêng của từng người; chỉ cần thiếu một chút muối hay một chút nước mắm cáy là mất vị ngon”. Ảnh: Việt Hùng
Chị Nguyễn Thị Minh, hộ làm mắm cáy ở Quỳnh Dị cho biết: “Cáy bắt được chế biến thành mắm với công thức rất đơn giản, nhưng ngon hay không còn tùy thuộc vào bí quyết riêng của từng người; chỉ cần thiếu một chút muối hay một chút nước mắm cáy là mất vị ngon”. Ảnh: Việt Hùng

Khi toàn bộ phần thân con cáy được tách ra, công đoạn quan trọng là cối giã nhuyễn, hiện nay hầu như dùng máy để xay. Theo chia sẻ của người dân, khi cáy đã nhuyễn được múc ra chậu, cứ 1 kg cáy sẽ cho khoảng 100 gam (1 lạng) muối trộn đều rồi bịt kín, ủ khoảng 2 – 3 ngày. Sau ủ xong, người dân lắng lấy phần thịt, nước chất, tách phần bã ra rồi tiếp tục phơi 3 tháng ngoài trời cho chín. Ảnh: Việt Hùng.
. Khi toàn bộ phần thân con cáy được tách ra, công đoạn quan trọng là giã nhuyễn. Hiện nay, hầu hết các hộ dân dùng máy để xay. Theo chia sẻ của người dân, khi cáy đã nhuyễn được múc ra chậu, cứ 1 kg cáy sẽ cho khoảng 100 gam (1 lạng) muối trộn đều rồi bịt kín, ủ khoảng 2 - 3 ngày. Sau ủ xong, lắng lấy phần thịt, nước chất, tách phần bã ra rồi tiếp tục phơi 3 tháng ngoài trời cho chín. Ảnh: Việt Hùng
Quỳnh Dị hiện có khoảng trên 20 hộ làm nghề săn bắt, chế biến ruốc cáy. Hiện 1 kg ruốc cáy được bán với giá 250.000 đồng. Tuy đây không phải là nghề chính nhưng giúp cải thiện cuộc sống với mức thu nhập 3 - 5 triệu đồng/hộ/tháng. Việt Hùng
Cũng theo người dân địa phương, muốn mắm thơm ngon, đậm đà vị mặn mòi của biển, mắm cáy phải phơi ngoài trời. Được chế biến nguyên chất, không pha trộn các loại gạo thính hay men rượu, vì thế mà món mắm cáy Quỳnh Dị mang hương vị đặc trưng. Quỳnh Dị hiện có khoảng trên 20 hộ làm nghề săn bắt, chế biến mắm cáy. Hiện 1 kg mắm cáy được bán với giá 250.000 đồng. Tuy đây không phải là nghề chính nhưng nhưng giúp người dân có thêm thu nhập, từ 3 - 5 triệu đồng/hộ/tháng. Ảnh:Việt Hùng
 
Ruốc cáy dùng để chấm với rau lang luộc ăn với cơm nóng; khi pha ruốc cáy, tuy theo khẩu vị để cho thêm đường, chanh, ớt cay vào. Nếm thử ruốc cáy sẽ cảm nhận được vị mặn mòi, hăng nồng hòa chút chua thanh của chanh, cái tê tê đầu lưỡi của tỏi và ớt cũng đủ làm ta mê mẩn. Ảnh: Việt Hùng.
Mắm cáy dùng để chấm với rau lang luộc ăn với cơm nóng; khi pha mắm cáy, tùy theo khẩu vị để cho thêm đường, chanh, ớt cay vào. Thức mắm cáy lúc đó đượm vị mặn mòi, nồng nàn thơm thảo pha chút chua thanh của chanh, đánh thức cảm giác tê tê đầu lưỡi nhờ tỏi và ớt ... thực hấp dẫn. Ảnh: Việt Hùng.

tin mới

Tỷ lệ che phủ rừng Nghệ An đạt 58,33%. Ảnh: tư liệu

Tỷ lệ che phủ rừng của Nghệ An đạt gần 60%

(Baonghean.vn) -Năm 2023, ngành lâm nghiệp Nghệ An gặp không ít khó khăn. Tuy nhiên, nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp chỉ đạo, bám sát chỉ tiêu nhiệm vụ được giao, ngành lâm nghiệp đã đạt được nhiều kết quả khả quan, góp phần vào tăng trưởng chung của ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn.

Nghệ An: Kết quả giải ngân đầu tư công quý I/2024 cao hơn cùng kỳ

Nghệ An: Kết quả giải ngân đầu tư công quý I/2024 cao hơn cùng kỳ

(Baonghean.vn) - Tỷ lệ giải ngân đầu tư công quý I/2024 của Nghệ An cao hơn so với cùng kỳ, đạt trên 12%. Để đẩy nhanh tiến độ giải ngân, Tổ công tác của UBND tỉnh sẽ tiếp tục làm việc trực tiếp với chủ đầu tư các dự án có tỷ lệ giải ngân thấp để đôn đốc, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc.

Kho Bạc Nhà nước Nghệ An tập trung giải ngân vốn đầu tư công

Kho Bạc Nhà nước Nghệ An tập trung giải ngân vốn đầu tư công

(Baonghean.vn) - Năm 2024 là năm bản lề, có ý nghĩa quan trọng để hoàn thành các mục tiêu của năm 2025 và các kế hoạch trung hạn đã được đề ra, nên ngay từ đầu năm 2024, Lãnh đạo Kho bạc Nhà nước Nghệ An đã tích cực triển khai các phương án nhằm nâng cao tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư.

Nhà sáng lập Ecopark chính thức ra mắt trung tâm giáo dục, giải trí, sáng tạo lớn nhất Nghệ An

Nhà sáng lập Ecopark chính thức ra mắt trung tâm giáo dục, giải trí, sáng tạo lớn nhất Nghệ An

(Baonghean.vn) - Với những con phố có các thương hiệu giáo dục trong nước, quốc tế, hệ thống trường học, thư viện,… cùng công viên chủ đề lần đầu tiên tại Nghệ An rộng 15.000m2, The Campus được nhà sáng lập Ecopark phát triển để trở thành trung tâm giáo dục, giải trí, sáng tạo lớn nhất Nghệ An.

Giao dịch vàng ở Nghệ An sôi động trở lại

Giao dịch vàng ở Nghệ An sôi động trở lại

(Baonghean.vn) -Theo thống kê, chỉ trong 1 tuần (18/3-24/3), giá vàng trong nước đã giảm đến trên 1 triệu đồng/lượng. Đóng cửa phiên giao dịch trong tuần, hôm nay (24/3), giá vàng tăng nhẹ, cùng với nhiều yếu tố đã đẩy giao dịch vàng ở Nghệ An sôi động trở lại.